geplaatst op 27 september 2025 door Carine Engelen-Fraikin
De huid is het grootste orgaan dat direct contact heeft met de buitenwereld. Bovendien vormt ze samen met de darmen een omvangrijk afweersysteem dat bestaat uit miljoenen immuuncellen. Deze cellen zijn dag en nacht aan het werk om ziekteverwekkende bacteriën, schimmels, parasieten en virussen uit de weg te ruimen. Verder zorgt het immuunsysteem ervoor dat substanties die onveilig zijn voor het lichaam zo veel mogelijk onschadelijk worden gemaakt. Kortom dit fantastische systeem waakt over onze gezondheid.
De huid vormt de frontlinie met de buitenwereld en heeft daarom veel uiteenlopende functies die van levensbelang zijn. Alle prikkels en substanties waarmee we in aanraking komen, worden in de huid zorgvuldig geregistreerd en ter plekke verwerkt door het immuunsysteem. De huid verdedigt zich voortdurend tegen ondeskundige behandelingen en lichaamsvreemde stoffen en geeft die informatie door aan alle belangrijke organen en cellen van het immuunsysteem. Dit houdt in dat elke immuunreactie die in de opperhuid en lederhuid ontstaat ook effect zal hebben op het totale lichaam.
Op onze huid leven miljoenen nuttige, maar ook schadelijke microben die met het blote oog niet te zien zijn. In eerste instantie probeert de opperhuid als een schild te voorkomen dat deze ziekteverwekkers het lichaam binnenkomen. Dit gebeurt via de huidbarrière (het ‘muurtje’, beschreven in de vorige nieuwsbrief). Daarnaast komen in de opperhuid zogeheten Langerhanscellen voor. Deze cellen zijn zéér doelmatige immuuncellen. Zij vormen een gesloten, driedimensionaal vangnet en hebben vertakkingen waarmee ze in staat zijn om vreemde indringers te grijpen. Daarna wordt de vangst getransporteerd naar de lymfeknopen om te worden uitgeschakeld door het immuunsysteem.
Direct onder de opperhuid bevindt zich de lederhuid. In deze huidlaag komen behalve bloed- en lymfevaten ook ontelbare immuuncellen voor. Deze helpen bij het herkennen en bestrijden van gevaarlijke stoffen en microben die zijn kunnen binnendringen. De cellen waar het om gaat zijn diverse witte bloedcellen. Zij zijn in staat om allergenen te vernietigen door ze als het ware ‘op te eten’ of door antistoffen te produceren waardoor ze worden uitgeschakeld.
Als het immuunsysteem goed werkt, is het een voortreffelijke verdediger van onze gezondheid en bevordert het de genezingsprocessen.
Moet het immuunsysteem echter te vaak in werking treden, bijvoorbeeld doordat de huid doorlopend wordt beschadigd en/of in contact komt met veel lichaamsvreemde stoffen, dan raakt het systeem uitgeput en kunnen er op den duur huidaandoeningen als uitslag, allergieën en ontstekingen ontstaan. Ook kan het immuunsysteem het eigen lichaam gaan aanvallen in plaats van te beschermen. In dat geval treden er auto-immuunziekten op.
Zodra de huid door een behandeling tot bloedens toe is beschadigd, is dit een teken dat de lederhuid is geraakt en dat de beschermlaag van de opperhuid is aangetast.
Hierdoor wordt de huid letterlijk ‘bloot’gesteld aan de invloed van bacteriën en schimmels, chemicaliën en vuil uit het milieu, plus verbranding door de zon.
Cosmetische producten hebben zeer nauw contact met de huid en daarom is het aan te bevelen kritisch te kijken wat hun uitwerking is op het immuunsysteem.